Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS)

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο συχνή ορμονική διαταραχή στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των ωοθηκών και μπορεί να έχει αντίκτυπο στη γονιμότητα, τον μεταβολισμό και την εμφάνιση.

1. Που οφείλεται;

Σε έναν φυσιολογικό κύκλο, οι ωοθήκες απελευθερώνουν ένα ωάριο (ωορρηξία). Στο PCOS, λόγω ορμονικής ανισορροπίας, το ωάριο μπορεί να μην ωριμάσει πλήρως ή να μην απελευθερωθεί.

Αυτό συχνά οδηγεί στη δημιουργία μικρών σάκων γεμάτων με υγρό (θυλάκια) στις ωοθήκες. Παρ’ όλα αυτά, το όνομα είναι λίγο παραπλανητικό: δεν έχουν όλες οι γυναίκες με PCOS κύστες, και δεν έχουν όλες οι γυναίκες με κύστες PCOS.

Image of

2. Κύρια Συμπτώματα

Τα συμπτώματα διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα και μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Τα πιο κοινά είναι:

  • Διαταραχές περιόδου: Ακανόνιστη περίοδος, πολύ αραιή (ολιγομηνόρροια) ή και καθόλου περίοδος (αμηνόρροια).

  • Υπερανδρογονισμός (Αυξημένες ανδρικές ορμόνες): Αυτό μπορεί να προκαλέσει:

    • Υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα (δασυτριχισμός).

    • Ακμή (συνήθως πιο έντονη ή επίμονη).

    • Αραίωση μαλλιών (ανδρογενετική αλωπεκία).

  • Αύξηση βάρους: Ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, και δυσκολία στην απώλειά του.

  • Προβλήματα γονιμότητας: Λόγω της έλλειψης σταθερής ωορρηξίας, είναι μια από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας (η οποία όμως αντιμετωπίζεται).

3. Οι Αιτίες:

Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά παίζουν ρόλο τα εξής:

  1. Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Περίπου το 70% των γυναικών με PCOS έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη (το σώμα δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη, ανεβάζοντας το ζάχαρο και προκαλώντας παραγωγή περισσότερων ανδρογόνων).

  2. Χαμηλού βαθμού φλεγμονή: Οι γυναίκες με PCOS τείνουν να έχουν χρόνια φλεγμονή, η οποία διεγείρει τις πολυκυστικές ωοθήκες να παράγουν ανδρογόνα.

  3. Κληρονομικότητα: Αν η μητέρα ή η αδερφή σου έχει PCOS, έχεις περισσότερες πιθανότητες να το εμφανίσεις.

4. Πώς γίνεται η Διάγνωση;

Χρησιμοποιούνται τα Κριτήρια του Ρότερνταμ. Για την διάγνωση, η γυναίκα πρέπει να έχει 2 από τα 3 παρακάτω:

  1. Αραιομηνόρροια (ακατάστατη ή καθόλου περίοδος).

  2. Κλινική ή βιοχημική υπερανδρογοναιμία (είτε εμφανισιακά όπως τριχοφυΐα/ακμή, είτε μέσω εξετάσεων αίματος).

  3. Πολυκυστική μορφή ωοθηκών στο υπερηχογράφημα.

5. Αντιμετώπιση και Διαχείριση

Η θεραπεία είναι συμπτωματική. Η έγκυρη έναρξη θεραπείας βελτιώνει την ποιότητα ζωής , μειώνει τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές και αυξάνει την γονιμότητα.

Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής 

  • Διατροφή: Μια διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (λιγότερη ζάχαρη και απλοί υδατάνθρακες) βοηθάει πολύ στη μείωση της ινσουλίνης.

  • Άσκηση: Η τακτική άσκηση μειώνει τα επίπεδα σακχάρου και ρυθμίζει τις ορμόνες.

  • Απώλεια Βάρους: Ακόμη και μια μικρή απώλεια (5-10% του βάρους) μπορεί να αποκαταστήσει την περίοδο.

Φαρμακευτική Αγωγή

  • Αντισυλληπτικά χάπια: Ρυθμίζουν την περίοδο και μειώνουν τα ανδρογόνα (βοηθούν σε ακμή/τριχοφυΐα).

  • Μετφορμίνη: Φάρμακο για τον διαβήτη που βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και μπορεί να βοηθήσει στην ωορρηξία.

  • Αντιανδρογόνα: Για τη μείωση της τριχοφυΐας.

  • Ινοσιτόλη – μυοϊνοσιτόλη.

Σημαντική Σημείωση για το Μέλλον

Οι γυναίκες με PCOS έχουν αυξημένο κίνδυνο μακροπρόθεσμα για Διαβήτη Τύπου 2 και καρδιαγγειακά νοσήματα. Γι’ αυτό η διατροφή και η άσκηση δεν είναι απλώς θέμα βάρους, αλλά θέμα υγείας.

Επιπρόσθετα, κατά την εγκυμοσύνη οι γυναίκες με PCOS έχουν αυξημένο κίνδυνο για:

Διαβήτη Κύησης,

Προεκλαμψία,

Υπέρταση κύησης, 

Πρόωρο Τοκετό.

Η έγκυρη διάγνωση και αντιμετώπιση μειώνει τις πιθανότητες επιπλοκών, βελτιώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει την πιθανότητα φυσικής σύλληψης.