Τι προσφερει η καταψυξη ωαριων;

Κατάψυξη ή αλλιώς κρυοσυντήρηση ωαρίων (Egg freezing) είναι μια διαδικασία που εξασφαλίζει στις γυναίκες την δυνατότητα να ορίζουν οι ίδιες τον οικογενειακό τους προγραμματισμό απαλλαγμένες από το άγχος της ηλικίας και τα κοινωνικά στερεότυπα.

Ποια ειναι η διαδικασια της καταψυξης ωαριων;

Η διαδικασία είναι σχετικά απλή, ασφαλής και διαρκεί 10-14 ημέρες. Περιλαμβάνει 4 στάδια:

  • Αξιολόγηση ωοθηκικών εφεδρειών

    Διενεργείται αιματολογικός ορμονολογικός έλεγχος την 2η – 3η ημέρα του κύκλου καθώς και υπερηχογραφική αξιολόγηση των ωοθηκών για να επιλέγει το εξατομικευμένο πρωτόκολλο.

  • Διέγερση ο ωοθηκών

    Με χρήση από του στόματος ή ενέσιμων φαρμάκων επιτυγχάνεται η παραγωγή ωοθυλακίων από τις ωοθήκες. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας θα χρειαστούν 2-3 επισκέψεις για την υπερηχογραφική παρακολούθηση των ωοθυλακίων, την προσαρμογή του φαρμακευτικού σχήματος και την χορήγηση ένεσης για την τελική ωρίμανση των ωαρίων 36 ώρες πριν την ωοληψία.

  • Συλλογή των ωαρίων

    (ωοληψία) Τα ωάρια αναρροφώνται μέσω ειδικής βελόνας με χρήση διακολπικού υπερήχου. Η διαδικασία είναι εντελώς ανώδυνη αφού η ασθενής λαμβάνει αναισθησία με τη μορφή μέθης και διαρκεί 30 λεπτά. Αυθημερόν επιστρέφει στο σπίτι της. Την επόμενη ημέρα η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει κανονικά στις δραστηριότητές της.

  • Κατάψυξη ωαρίων

    Η διαδικασία που χρησιμοποιείται πλέον για την κατάψυξη ωαρίων ονομάζεται υαλοποίηση (vitrification). Τα ωάρια με ταχεία ψύξη και χρήση κρυπροστατευτικών ουσιών αποθηκεύονται σε υγρό αζώτου (-196οC). Με την μέθοδο αυτή αποφεύγονται η δημιουργία κρυστάλλων πάγου και το ωσμωτικού σοκ.

Στόχος είναι η συλλογή και κρυοσυντήρηση του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού ωαρίων. Εναλλακτικά η διαδικασία θα μπορούσε να γίνει και σε φυσικό κύκλο (χωρίς την χρήση ορμονικών σκευασμάτων), αλλά θα απαιτούσε πολλαπλούς κύκλους για την συλλογή ασφαλούς αριθμού ωαρίων.

Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η κρυοσυντήρηση ωαρίων;

  • Γυναίκες, οι οποίες επιθυμούν τη μετάθεση του χρονικού σημείου τεκνοποίησης για κοινωνικούς ή επαγγελματικούς λόγους.
  • Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας ή πρόωρης εμμηνόπαυσης.
  • Ογκολογικοί ασθενείς, οι οποίοι πρόκειται να υποβληθούν σε ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία
  • Γυναίκες οι οποίες πάσχουν από ενδομητρίωση ή άλλες παθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε επανειλημμένες επεμβάσεις ωοθηκών.

Ιδανική ηλικία γυναίκας για την κατάψυξη ωαρίων;

Οι γυναίκες γεννιούνται με όλα τα ωάρια που θα έχουν στην υπόλοιπη ζωή τους. Η ποιότητα και η ποσότητα των ωαρίων μειώνεται με την πάροδο των ετών.  Όσο πιο νεαρή ηλικιακά είναι μια γυναίκα, τόσο καλύτερης ποιότητας είναι τα ωάριά της. Μετά την ηλικία των 36 παρατηρείται σημαντική πτώση στον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων. Ωστόσο βάση ερευνών μέχρι και την ηλικία των 40 αναφέρονται ικανοποιητικά ποσοστά γονιμοποίησης κατεψυγμένων ωαρίων.

Χαρακτηριστικά στο παρακάτω διάγραμμα συγκρίνονται τα ποσοστά επιτυχούς  γονιμοποίησης ωαρίων ανά ηλικία με χρήση εξωσωματικής με ωάρια από γυναίκες δότριες κάτω των 35 ετών.

fertility-statistics-by-age

Τα ωάρια που καταψύχθηκαν από γυναίκες πριν από τα 35 διατηρούν ένα  σταθερό ποσοστό επιτυχούς γονιμοποίησης κοντά στο 50% ανεξάρτητος της ηλικίας που έχει η γυναίκα όταν τα χρησιμοποίησε.

Ποιος είναι ο απαιτούμενος αριθμός ωαρίων;

Ο αριθμός των απαιτούμενων ωαρίων εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας τη στιγμή της κατάψυξης. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να καταψύχονται τουλάχιστον 10 ωάρια, αφού αυτός ο αριθμός εξασφαλίζει αρκετά καλές πιθανότητες τεκνοποίησης. Στις γυναίκες κάτω των 35, ο αριθμός συνήθως επιτυγχάνεται με μία ωοληψία, ενώ σε γυναίκες κοντά στα 40 χρειάζεται ενδεχομένως να επαναλάβουν τη διαδικασία.

Παρενέργειες κατάψυξης ωαρίων

Μία σπάνια παρενέργεια της μεθόδου αποτελεί το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών με κύρια συμπτώματα την εμφάνιση ναυτίας, εμετών και κοιλιακού πόνου, που σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν τη νοσηλεία των ασθενών.

Σήμερα η χρήση σύγχρονων πρωτοκόλλων διέγερσης και τα νέας γενιάς φαρμακευτικά σκευάσματα καθιστά την παραπάνω πιθανότητα εξαιρετικά μικρή.

Κατάψυξη ωαρίων και καρκίνος

Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται σήμερα στην προετοιμασία είναι ασφαλείς και δεν αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης γυναικολογικού καρκίνου ή καρκίνου του μαστού .

Ποιο το κόστος για την κατάψυξη ωαρίων;

Το κόστος διαμορφώνεται από την επιλογή πρωτοκόλλου. Τα σκευάσματα που χρησιμοποιούντα δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ εκτός από περιπτώσεις ογκολογικών ασθενών.

Τι ισχύει με την ελληνική νομοθεσία σχετικά με την κατάψυξη ωαρίων;

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, οι γυναίκες μπορούν να τεκνοποιήσουν με την μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης μέχρι την ηλικία των 54 ετών. Όσον αφορά το χρονικό διάστημα που μπορούν να κρυοσυντηρηθούν και να χρησιμοποιηθούν τα ωάρια, είναι το 54ο έτος με ανανέωση μετά από έγγραφη συναίνεση ανά 5 έτη.

Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για τη διαδικασία της κατάψυξης;

Κατά την διάρκεια της διέγερσης ένα ελαφρύ αίσθημα τάσης στην κοιλιά είναι απολύτως φυσιολογικό. Αποφύγετε την έντονη σωματική καταπόνηση και ελαχιστοποιήστε την κατανάλωση αλκοόλ.

Την ημέρα της ωοληψίας καλό θα ήταν να συνοδεύεστε και μετά την διαδικασία (λόγω της μέθης) να μην οδηγήσετε.

Για λίγες μέρες μετά την ωοληψία αποφύγετε έντονη άσκηση και σεξουαλική επαφή.